Ratownictwo chemiczne i ekologiczne to ich specjalność

Wypadki drogowe, wyciek niebezpiecznych substancji, zagrożenie zarówno na lądzie, jak i na powierzchni wody - do reagowania w razie tego typu zdarzeń powołani są strażacy wyspecjalizowani w zakresie ratownictwa chemicznego i ekologicznego. Kiedy wkraczają do akcji?

Na straży bezpieczeństwa ekologicznego

Ratownictwo chemiczne i ekologiczne w zakresie specjalistycznym realizują grupy powołane w każdym województwie. Jest ich najwięcej wśród grup specjalistycznych działających w Krajowym Systemie Ratowniczo-Gaśniczym. 

Ze względu na posiadany sprzęt, wyszkolenie i możliwości w realizacji zakresu zadań ratownictwo chemiczne i ekologiczne zostało podzielone na dwa zakresy:

Podstawowy - obejmuje czynności realizowane przez wszystkie Jednostki Ratowniczo- Gaśniczej, Ochotnicze Straże Pożarne włączone do KSRG i inne podmioty współpracujące z systemem. To m.in. rozpoznanie i zabezpieczenie miejsca zdarzenia, wyznaczenie strefy zagrożenia, ewakuacja poszkodowanych i zagrożonych osób, podjęcie próby identyfikacji zagrożenia, stawianie kurtyn wodnych, ograniczenie skutków wycieku substancji itp.

Specjalistyczny - dzielący ratownictwa chemiczne i ekologiczne na dwa podzakresy:

- działania chemiczne realizowane przez Specjalistyczną Grupę Ratownictwa Chemiczno- Ekologicznego, której wyposażenie i wyszkolenie strażaków lub ratowników pozwala realizować podstawowe i specjalistyczne czynności ratownicze,

- rozpoznanie specjalne realizowane przez Zastęp Rozpoznania Chemicznego przy pomocy technik analitycznych i taktyki rozpoznania.

Specjalistyczne Grupy Ratownictwa Chemiczno-Ekologicznego utrzymują gotowość na trzech poziomach: A, B i C.

Poziom gotowości A to wykrywanie substancji niebezpiecznych, pomiary wartości stężeń i natężeń czynników niebezpiecznych, pobieranie do analizy i analizowanie próbek stałych, ciekłych i gazowych, wykrywanie zagrożeń biologicznych metoda szybkich testów, wykrywanie zagrożeń radiacyjnych, weryfikacja strefy zagrożenia, ewakuacja ludzi ze strefy zagrożenia, włączenie lub wyłączenie instalacji, urządzeń i mediów mających wpływ na bezpieczeństwo zagrożonych lub poszkodowanych osób i strażaków, wspomaganie działań ratowniczych i doradztwo z zakresu ratownictwa chemicznego i ekologicznego dla innych dziedzin ratownictwa.

Poziom gotowości B to realizacja zadań w zakresie podstawowym, rozpoznanie i identyfikacja zagrożenia, zabezpieczenie strefy działań ratowniczych, wyznaczenie i oznakowanie strefy zagrożenia, włączenie lub wyłączenie instalacji, urządzeń i mediów mających wpływ na bezpieczeństwo zagrożonych lub poszkodowanych osób i strażaków, przygotowanie dróg ewakuacji i zapewnienie bezpieczeństwa zagrożonym, poszkodowanym i ratownikom, ewakuacja i ratowanie osób, sprzęt, środowiska i mienia, ocena rozmiarów zagrożenia i prognozowanie jego rozwoju, stawianie zapór na zbiornikach, ciekach i akwenach, związywanie lub neutralizacja substancji niebezpiecznych, prowadzenie dekontamiacji wstępnej we współdziałaniu z innymi podmiotami.

Poziom gotowości C – realizacja zadań z zakresu ratownictwa chemicznego i ekologicznego w zakresie podstawowym i dla poziomu gotowości B, wykonywanie skomplikowanych działań chemicznych, podejmowanie działań ratowniczych podczas zdarzeń o znacznych rozmiarach, wsparcie działań grupy poziomu A i B.

Na straży w regionie

W województwie świętokrzyskim działa Świętokrzyska Brygada Obwodowa w skład której wchodzą trzy Specjalistyczne Grupy Ratownictwa Chemiczno-Ekologicznego w Kielcach, Skarżysku-Kam. i Ostrowcu Św.

SGRChE działająca w ramach Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej w Skarżysku-Kam. ma za zadanie prowadzenie działań związanych z likwidacją zdarzeń związanych z uwolnieniem niebezpiecznych substancji chemicznych zagrażających życiu i zdrowiu ludzkiemu oraz mogących spowodować zagrożenia związane z degradacją naszego środowiska naturalnego, prowadząc do katastrof ekologicznych. Swym działniem obejmuje obszar całego województwa świętokrzyskiego ze szczególnym uwzględnieniem powiatów północnych regionu.

SGRChE stanowi 10 wyszkolonych strażaków, którzy podczas akcji wykorzystują specjalistyczny sprzęt ciężki do ratownictwa technicznego i chemicznego.

Podstawowe wyposażenie grupy specjalistycznej stanowi nowoczesny średni samochód ratownictwa chemiczno-ekologicznego na podwoziu Iveco. Wyposażony jest on w niezbędny sprzęt specjalistyczny służący do rozpoznawania, zapobiegania oraz usuwania skutków zdarzeń zagrożenia chemicznego. Jest on wykorzystywany do prowadzenia działań z udziałem substancji niebezpiecznych na lądzie, jak i na powierzchni wody. Na jego wyposażeniu znajduje się mini laboratorium chemiczne umożliwiające szybkie określenie rodzaju nietypowej substancji z jaką mamy do czynienia. Do usuwania rozlanych cieczy palnych i żrących służą specjalne pompy (6 sztuk).

Do istotnych elementów wyposażenia specjalistycznej grupy należą aparaty powietrzne, ubrania gazoszczelne, pompy, skimer olejowy, odsysacz, cylindryczne poduszki (uszczelnianie instalacji technologicznych, zamykanie studzienek oraz otworów wlewu), agregat prądotwórczy, elastyczne zapory (zatrzymywanie wycieków olejowych). Wszystko to niezbędne do planowania, organizowania i realizacji działań ratowniczych niezbędnych do zmniejszenia lub likwidacji bezpośrednich zagrożeń stwarzanych przez substancje niebezpieczne dla ludzi, zwierząt, środowiska lub mienia.

- Naszą rolą w szczególności jest rozpoznanie i identyfikację zagrożenia, zabezpieczenie strefy działań ratowniczych, włączanie lub wyłączanie instalacji, urządzeń i mediów mających wpływ na bezpieczeństwo zagrożonych lub poszkodowanych osób. Priorytetem jest dotarcie i wykonanie dostępu do zagrożonych lub poszkodowanych osób wraz z udzieleniem im kwalifikowanej pierwszej pomocy, w tym ich ewakuację poza strefę zagrożenia oraz przygotowanie dróg ewakuacji zagrożonych lub poszkodowanych osób oraz ratowników - wylicza strażak. - Po dokonaniu oceny rozmiarów zagrożenia dostosowujemy sprzęt i techniki ratownicze do miejsca zdarzenia i rodzaju substancji niebezpiecznej. W tym celu stawiamy zapory na zbiornikach, ciekach lub akwenach zagrożonych skutkami niekontrolowanej emisji substancji niebezpiecznych.

***

Ćwiczą na wszelką ewentualność

19 lipca br. na terenie Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej nr 2 w Ostrowcu Św. zostały przeprowadzone warsztaty dla Specjalistycznych Grup Ratownictwa Chemiczno-Ekologicznego z terenu województwa świętokrzyskiego.

Tematyka warsztatów obejmowała następujące zagadnienia:

- awaryjne opróżnianie zbiorników do transportu towarów niebezpiecznych,

- taktykę działań ratowniczych podczas emisji nieznanej substancji chemicznej,

- taktykę działań ratowniczych podczas rozszczelnienia DPPL z substancją chemiczną (zagrożenie palne/trujące).

Warsztaty prowadzili: wojewódzki koordynator ds. ratownictwa chemicznego i ekologicznego st. kpt. Michał Pająk oraz kpt. Kamil Ciepielewski.

Celem przedmiotowych warsztatów było wypracowanie wspólnego standardu postępowania podczas wymienionych zagrożeń oraz wymiana doświadczeń między SGR CHEM-EKO z terenu województwa świętokrzyskiego.