Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu – idziemy za przykładem Norwegów

Na podstawie norweskich doświadczeń będzie realizowany w Polsce program, którego celem jest złagodzenie zmian klimatycznych i zmniejszenie wrażliwości na zmianę klimatu.

 

Będzie to już trzecia kolejna, edycja Funduszy Norweskich w sektorze środowisko realizowana jest poprzez Program Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu. Wsparcie w ramach programu ukierunkowane jest na działania związane z poprawą jakości powietrza (w tym rozwijanie lokalnych systemów ciepłowniczych oraz kogeneracji), termomodernizację szkół, zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych, w tym energii geotermalnej oraz energii z małych elektrowni wodnych, a także na przeciwdziałanie zmianom klimatu, czy poprawę stanu środowiska naturalnego i ochronę przyrody (w tym przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu inwazyjnych gatunków obcych).

Poza otwartymi naborami wniosków, Program Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu przewiduje wsparcie w ramach trzech oddzielnych projektów predefiniowanych dla obszarów związanych z mapowaniem usług systemowych, budową zdolności administracyjnych w obszarze energii geotermalnej oraz wzmocnieniem oceny przenikania zanieczyszczeń z powietrza. Na ten cel przewidziano niemal 156 mln euro. Głównym źródłem finansowania są fundusze pochodzące z dwóch instrumentów finansowych, tj. Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG) oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego (NMF). Uzupełnieniem wsparcia jest budżet krajowy. Operatorem jest Ministerstwo Klimatu (MK) we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).

Obszary Programowe i podział środków

Obszary programowe w Programie Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu:


Energia odnawialna, efektywność energetyczna, bezpieczeństwo energetyczne (alokacja: 112 mln euro)
Łagodzenie zmian klimatu i ograniczenie narażenia na tego typu zmiany (alokacja: 29 mln euro).
Środowisko naturalne i ekosystemy (alokacja: 14 mln euro).

W ramach komponentu Poprawa efektywności energetycznej i bezpieczeństwa energetycznego przewiduje się następujące nabory:


Głęboka termomodernizacja szkół podstawowych i ponadpodstawowych,
Rozwój wysokosprawnej kogeneracji przemysłowej i zawodowej,




Budowa/modernizacja miejskich systemów ciepłowniczych oraz likwidacja indywidualnych źródeł ciepła,




Budowa instalacji do wytwarzania paliwa (pelletów) z biomasy pochodzenia rolniczego i leśnej.



Wzrost produkcji energii ze źródeł odnawialnych przewiduje nabory:


Budowa źródeł ciepła wykorzystujących energię geotermalną (geotermia głęboka),
Podniesienie efektywności wytwarzania energii w istniejących małych elektrowniach wodnych (do 2 MW).



Dla obszaru Energia odnawialna, efektywność energetyczna, bezpieczeństwo energetyczne przewiduje się również współfinansowanie pożyczkowe ze środków NFOŚiGW, do 100% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Oferowane w ramach tego instrumentu wsparcie nie tylko pozwoli beneficjentom na pełne zbilansowanie źródeł finansowania inwestycji, ale przyczyni się do zwiększenia atrakcyjności oferowanego dofinansowania i zapewni optymalne wykorzystanie środków dostępnych z Funduszy EOG i norweskich. Planowany budżet Programu na współfinansowanie projektów to 500 mln zł.

Obszar Łagodzenie zmian klimatu i ograniczenie narażenia na tego typu zmiany

Na „Łagodzenie zmian klimatu i ograniczenie narażenia na tego typu zmiany” przewidziano następujące nabory:


Realizacja inwestycji w zakresie zielono-niebieskiej infrastruktury w miastach,
Działania mające na celu podnoszenie świadomości na temat łagodzenia zmian klimatu i adaptacji przeprowadzane przez szkoły,




Wzmocnienie realizacji gospodarki o obiegu zamkniętym.

Obszar Środowisko naturalne i ekosystemy

W ramach obszaru priorytetowego Środowisko naturalne i ekosystemy przewidziano:


Prowadzenie czynnej ochrony zagrożonych gatunków i siedlisk, zwalczanie inwazyjnych gatunków obcych oraz przeciwdziałanie ich rozprzestrzenianiu,
Zwiększony potencjał organizacji pozarządowych (Fundusz Małych Grantów).

Projekty predefiniowane

W ramach Programu Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu będą realizowane również projekty predefiniowane czyli ustalone między stronami na etapie negocjacji Programu.

Jeden w projektów zaplanowano w obszarze programowym Łagodzenie zmian klimatu i ograniczenie narażenia na tego typu zmiany. Realizowany będzie przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) wraz z partnerem Norweskim Instytutem Badań Powietrza (NILU). Projekt pod nazwą Wzmocnienie oceny osadzania atmosferycznego w Polsce na podstawie norweskich doświadczeń będzie realizowany w okresie od 2021 do 2022 roku. Jego głównym celem jest zwiększenie wiedzy na temat szkodliwych substancji, które wraz z opadami atmosferycznymi przenikają do ziemi i mogą mieć wpływ na zmiany klimatu i niszczenie ekosystemów.

W obszarze Środowisko naturalne i ekosystemy Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu będzie realizował projekt Usługi świadczone przez główne typy ekosystemów w Polsce - Podejście stosowane.

Kolejny projekt predefiniowany to projekt pod nazwą Budowanie zdolności kluczowych interesariuszy w obszarze energii geotermalnej. Jego celem jest upowszechnianie wiedzy z zakresu geotermii - zwiększenie możliwości wykorzystania zasobów geotermalnych przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa energetycznego kraju a także wpłynie pozytywnie na jakość życia w Polsce.

Żródło: www.gov.pl