Rondo z imieniem Tajnej Organizacji Nauczycielskiej

Imię Nauczycieli Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, kontynuatorki Związku Nauczycielstwa Polskiego otrzymało rondo przy ulicy Piłsudskiego i Alei Solidarności. Obok ronda umieszczono tablicę poświęconą TON, który krzewił oświatę i kulturę w czasie II wojny światowej. Po jej odsłonięciu w KSWP odbyło się seminarium o tematyce tajnego nauczania i ZNP.

Uroczyste odsłonięcie tablicy informacyjnej odbyło się przy chodniku obok ronda im. Nauczycieli Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Pojawili się na niej m.in.: Karolina Orłowska-Carmenate - prezes i Henryk Rydz -wiceprezes ZNP O/Końskie, Krzysztof Baszczyński - wiceprezes ZG ZNP, Wanda Kołtunowicz z ZO Kielce,  Teresa Polak prezes ZNP O/Stąporków, nauczyciele i dyrektorzy wielu koneckich szkół oraz nauczyciele oddelegowani do innej służby, jak  burmistrz Krzysztof Obratański czy wicestarosta Andrzej Marek Lenart i wielu urzędników nie tylko pionów oświaty magistratu i starostwa. Gościem specjalnym był prof. Stanisław Ośko, który od wielu lat bada, spisuje i sławi walkę z bronią w ręku i "partyzantkę" TON jaką z uczniami uprawiali nauczyciele. Wcześniej delegacja uczestników uroczystości złożyła kwiaty pod tablicą z nazwiskami 40 koneckich nauczycieli, którzy zginęli podczas II wojny. Tablicę ku ich czci wmurowano w ścianę Domu Nauczyciela 20 listopada 1967 r.

Historia koneckiego TON

Prezes Karolina Orłowska-Carmenate przypomniała, że na Ziemi Koneckiej w październiku 1939 r. powstała komórka TON, w skład weszli działacze ZNP Józef Lambert - dyrektor Liceum i Gimnazjum w Końskich, Franciszek Nowakowski członek ZNP, kierownik Szkoły Powszechnej w Końskich, Józef Sadowski - przedwojenny inspektor szkolny. Na dawnych ziemiach powiatu koneckiego w szeregach TON działało ok. 300 nauczycieli. Mimo grożącego im niebezpieczeństwa, życia w ciągłym zagrożeniu dekonspiracją, a w konsekwencji wywozem do obozów koncentracyjnych, a nawet śmiercią, nie przestawali realizować swojej misji nauczania w duchu polskości. Wielu prowadząc działalność konspiracyjną zginęło w walce lub zostało zamordowanych przez okupanta. Walka na polu oświatowo-kulturalno-społecznym prowadzona przez nauczycieli pozwoliła na zachowanie polskości w najtrudniejszych dla naszego kraju czasach oraz stała się podwaliną dla rozwoju edukacji w okresie powojennym. Fundatorem tablicy jest Oddział ZNP w Końskich - dodała.

Ponad wiek później

Tablicę informacyjną o działalności TON odsłonięto w 110. rocznicę utworzenia związków nauczycielskich. Jan Wiaderny odczytał wyciąg z uchwał Rady Miejskiej o nadaniu bezkolizyjnemu skrzyżowaniu koneckich ulic imienia Nauczycieli Tajnej Organizacji Nauczycielskiej. Chwilę później Karolina Orłowska-Carmenate odczytała treść tablicy. Biało-czerwoną wstęgę przecinali: Krzysztof Baszczyński, Krzysztof Obratański i prof. Stanisław Ośko.

Seminarium

Dalszy ciąg uroczystości odbywał się w KSWP. Do sali, gdzie zgromadzili się uczestnicy, wprowadzono sztandar ZNP Oddziału Powiatowego Końskie. Potem wiceprezes ZG ZNP Krzysztof Baszczyński mówił o "Roli i zadaniach ZNP na przestrzeni 110 lat". Profesor Stanisław Ośko wygłosił referat - "Tajne nauczanie i inne formy walki z okupantem w Podziemnym Okręgu Szkolnym Radomsko - Kieleckim w latach 1939-1945". Znakomity nauczyciel historii, burmistrz Krzysztof Obratański opowiadał o "Nauczaniu i nauczycielach w czasie II wojny światowej na Ziemi Koneckiej". O nauczycielskich problemach mówili m.in. Małgorzata Muzoł - kurator oświaty, Henryk Rydz - wiceprezes ZNP Końskie, Andrzej Marek Lenart - wicestarosta konecki. Na zakończenie wystąpił Teatr Lustro z II  LO, który przestawił spektakl "Ze świata czterech stron..." znakomicie napisany i również wspaniale reżyserowany przez Ewę Paszyńską.