Maria Kiepura - życiorys, Jan Kiepura, Klub Zagłębiowski, życie rodziny Kiepurów, ślub w katedrze, pierwszy syn Jan Kiepura, kariera Jan Kiepury, filmografia Kiepury, Jan Kiepura a II wojna, śmierć Marii Kiepury, naprawa nagrobka Kiepurów, Franciszek Kiepura, śmierć Jana Kiepury, Aleja Zasłużonych

28 listopada 1943 roku, w Końskich zmarła Maria Kiepura, matka Jana i Władysława Kiepurów. Pochowana została na cmentarzu parafialnym przy głównej alejce. Grób zyskał kamienną obudowę. Nagrobek wymaga pielęgnacji, a co pewien czas odnowienia. Niebawem będę odnawiane napisy na epitafium.

Żeby przybliżyć postać Marii Kiepury sięgamy do życiorysu Jana Kiepury, jaki spisał "Klub Zagłębiowski". Przybliżono życie nie tylko słynnego tenora, ale też pokrótce jego rodziny- matki, ojca, brata. 

 We wsi Węglowice, mieszkało dwóch braci Kiepurów, Marcin i Franciszek. W 1891 roku Marcin ożenił się z Hieronimą Poszowską z Kruszyny. Z rodziną i bratem Franciszkiem, szukali szczęścia w górniczej osadzie Sosnowiec. W tym samym czasie, około 1900 roku, przybyła do Sosnowca kilkunastoletnia dziewczyna urodzona w powiecie radomszczańskim. Dotychczasowe życie spędziła we wsi Gidle.

Nazywała się Miriam Neumanówna. Była córką Abrama i Rozalii Neumanów. W Sosnowcu, pod wpływem przyjaciół, przeszła z obrządku starozakonnego na wiarę katolicką. Przechrzciła się. W kościele przyjęła chrzest, na którym otrzymała imiona: Maria Stanisława. Kiedy poznała w Sosnowcu drobnego, energicznego czeladnika piekarskiego Franciszka Kiepurę, miała lat szesnaście. Miała puszyste, czarne włosy. Była piękną panną na wydaniu i solennie przekonaną, że spotkała mężczyznę swojego życia. Franuś był od niej starszy o siedem lat. Spotkawszy taką urodziwa pannę nie szczędził komplementów. Przed Marysią roztaczał wspaniałą wizję życiowych planów. Uwierzyła. Myślała, że będą razem szczęśliwi. I kiedyś w przyszłości zrealizują marzenia o własnym domu, własnej piekarni. Na razie żadne z n nich nie miało pieniędzy. Mimo wszystko postanowili się połączyć. Na dobre i złe !

W 1901 roku w kościele (obecnie katedrze) pw. Najświętszej Maryi Panny, Maria Stanisława Neuman poślubiła Franciszka Kiepurę. Po ślubie wynajęli skromne, małe mieszkanie w jednopiętrowej kamieniczce przy ulicy Majowej 6, na Pogoni jaka istniała wokół kopalni Pogoń. Sosnowiec uzyskał prawa miejskie w 1902 roku. W tym samym roku, 16 maja, na ulicy Majowej pod numerem 6, Maria Kiepurowa urodziła pierwszego syna, który stał się rówieśnikiem miasta. Rodzice dali mu na chrzcie imiona Jan Wiktor.

Kiedy przyszedł na świat, wszyscy orzekli, że jest podobny do ojca. Serce Franciszka mocno biło z dumy uzasadnionej pochwałami i przepowiedniami jakimi obdarzano małego Janka. W jednym z urodzinowych listów, wiele lat później, Maria Kiepurowa pisała do syna: "Kochany Jasinku! (...). Przypominam sobie, jak się cieszyliśmy, gdy Ty się urodziłeś (...). A tak ładny i taki wielki, że ważyłeś dwanaście funtów. W tej małej izdebce, ubogiej i ciasnej i zimnej, a takie drogie dziecko. Ojciec z radości dał 5 rubli w złocie kobiecie, która pierwszy raz kąpała Ciebie. To możesz wiedzieć, ile to dla nas było pięć rubli. Ojciec musiał na nie pracować aż tydzień, więc możesz sobie wyobrazić, jak się cieszył..." 

A potem Jan pogniewał się z ojcem, bowiem ten prowadził hulaszczy tryb życia. Lata 1930 – 1936 stały się okresem wielkiej kariery śpiewaczej i filmowej Kiepury. Pierwszymi filmami z jego udziałem były; "Neapol Śpiewające Miasto", "Pieśń Nocy". Jesienią 1931 roku popłynął na dwa miesiące do Ameryki, śpiewając w Clivic Opera Company w Chicago. Powraca do Europy na zdjęcia do filmu "Zdobyć Cię Muszę", "Pieśń Miłości", "Kocham Wszystkie Kobiety", "Dla Ciebie Śpiewam", "Czar Cyganerii", "W Blasku Słońca".

W Krynicy-Zdroju zamieszkali rodzice Jana, pilnując i zarządzając budową, a potem hotelem – sanatoryjnym. Kapitału z praw autorskich za grę w filmach dostarczał Jan. Rósł modernistyczny budynek sanatorium - pensjonatu przy ul. Pułaskiego. Wybudowany w latach 1932–1934 przez Jana Kiepurę. Nazwa obiektu Patria, po łacinie znaczy Ojczyzna. Spotykali się tu: hrabiowie, książęta, śpiewacy oraz przyjaciele Kiepury. Hotel otwarto na Boże Narodzenie w 1933 roku. Nadmienić można, że hotel zaprojektował architekt Bohdan Pniewski a nadzorem budowlanym zajął się inż. Zygmunt Protasiewicz, mąż aktorki filmowej Jadwigi Smosarskiej.

Na jednym z planów filmowych, poznaje piękną śpiewaczkę i aktorkę węgierskiego pochodzenia Martę Eggerth, urodzoną w 1912 roku. Ślub wzięli w Katowicach 31 października 1936 roku, a przyjęcie weselne odbyło się w hotelu "Monopol". W 1940 roku Kiepurowie przenoszą się do Nowego Jorku. Gdy w Polsce panoszyli się Niemcy, w rozmowach z bliskimi powtarzał się jeden temat, który nie dawał Kiepurze spokoju: "co w kraju, co z jego rodzicami, zwłaszcza niepokoił się o życie matki, której - ze względu na żydowskie pochodzenie - w każdej chwili groziła śmierć z ręki hitlerowców".

Matka ukrywała się najpierw w Krakowie. Była samotna, mąż Franciszek nie interesował się nią. Dopiero w 1943 roku furmanką, ciężko chorą przewieziono do Końskich. Można sobie wyobrazić co to była za podróż. Furmanka na "fajerach", to znaczy drewnianych kołach z naciągniętą żelazną obręczą. Przestrzeń, między deskami wyściełano słomą, którą przykryto płachtą, żeby było trochę wygodniej podczas siedzenia, a po trosze, żeby słomki ze snopków się nie sypały na drogę. Ileż to trzeba było odwagi woźnicy, który wybrał się w tak długą drogę, między niemieckimi posterunkami, ludźmi ciekawymi wszystkiego i wszystkich. W Końskich zamieszkała w drewnianej willi naprzeciw kościółka św. Anny. Jak wspominał znany konecki historyk Henryk Seweryn Zawadzki, Maria Kiepura dotarła do swej kuzynki Kucowej. Prawdopodobnie chorowała na gruźlicę. Koneccy doktorzy nie rokowali wyzdrowienia. Zmarła 28 listopada 1943 roku. Pochowano ją w ciszy, spokoju, bez rozgłosu, na miejscowym cmentarzu. 

Po II wojnie usypany z ziemi grób zastąpił wykonany z lastrico pomnik. Mogiłą jej opiekował się pan Styburski. Ponoć raz przyjechała odwiedzić grób żona Jasia Kiepury Marta Eggert.

Na płycie z białego marmuru jeszcze w latach 70.XX wieku widniał napis "Maria Kiepura ukochana matka Jana Kiepury". Później zmieniono napis na "Śp. Maria Kiepura ukochana matka Jana i Władysława Kiepurów 15.V.1885 +28.XI.1943.". Grobem opiekowali się przypadkowi ludzie, a ostatnio uczestnicy Ochotniczego Hufca Pracy w Końskich. Czyszczą nagrobek, zmieniają kwiaty, zapalali światła pamięci.

Kilka lat temu, grób niebezpiecznie się przechylił. Zaniepokojony tym faktem Zygmunt Stanek, którego żona Janina Stanek jest właścicielką PPHU Zakład Kamieniarski, postanowił naprawić nagrobek. I firma żony bezinteresownie to przedsięwzięcie zrealizowała. Ludzie, który widzieli te działania z serdecznością odnoszą się do państwa Stanków jak i wszystkich, którzy odnawiają zabytkowe nagrobki na koneckim cmentarzu. Zygmunt mówił, że w tym domu, gdzie mieszkała i zmarła pani Maria kilka lat potem ja się urodziłem. Jakbym był jej duchowym sąsiadem. Obecnie po tej zielonej, drewnianej willi nie ma śladu.

Ojciec Jana i Władysława, Franciszek Kiepura, przeżył całą wojnę w Krakowie i umarł w Krynicy 2 lutego 1951 roku, gdzie też jest jego grób. Jan Kiepura zmarł 15 sierpnia 1966 roku. Ciało zostało sprowadzone do Warszawy. Podczas mszy żałobnej, która odbyła się kościele św. Krzyża, artystę swym śpiewem żegnali Bogdan Paprocki i Bernard Ładysz. Następnie kryształową trumnę zapakowano w skrzynie z ciemnowiśniowego drewna. Trumna wraz ze zwłokami jednego z największych artystów ówczesnego świata spoczęła na Warszawskich Powązkach w Alei Zasłużonych. 

Dodać należy, że w Końskich jedna z ulic w centrum nosi imię Jana Kiepury.