Superbohaterowie klimatu – kto naprawdę chroni atmosferę?

Atmosfera to niezwykła, niewidzialna tarcza, która otacza naszą planetę niczym delikatny kokon. Dzięki niej Ziemia utrzymuje odpowiednią temperaturę, a życie – od mikroskopijnych owadów po ogromne drzewa – może się rozwijać. To powietrze, którym oddychamy, i przestrzeń, w której toczy się całe nasze istnienie.

Ale ten naturalny system jest wrażliwy. Zanieczyszczenia z transportu, przemysłu i domowych kominów osłabiają go każdego dnia. Pyły, spaliny i nadmiar gazów cieplarnianych sprawiają, że atmosfera traci swoją równowagę, a klimat – stabilność. Coraz częściej widzimy skutki tych zmian: susze, gwałtowne burze, chorujące drzewa i wysychające źródła.

Jak podkreśla prof. Zbigniew Karaczun z SGGW i Koalicji Klimatycznej:

Wyobraź sobie, że świat to ogromna scena, a powietrze jest jej tłem. Na tej scenie pojawiają się bohaterowie – drzewa, chmury i ludzie, którzy codziennie ratują naszą planetę, choć nie noszą peleryn.

Drzewa to najpotężniejsi strażnicy powietrza. Każde z nich działa jak naturalny filtr – pochłania dwutlenek węgla, który szkodzi atmosferze, i oddaje tlen, którym wszyscy oddychamy. Gdy w lesie rośnie dużo drzew, powietrze jest świeże, a ziemia wilgotna.

Chmury to powietrzni podróżnicy. Lecą po niebie, przynosząc deszcz, który zmywa kurz i pyły, a jednocześnie daje życie roślinom i zwierzętom. Gdy niebo jest czyste, mogą spokojnie pełnić swoją misję.

Rowerzyści i piesi to ludzie-bohaterowie, którzy na co dzień pomagają atmosferze. Kiedy wybierają rower zamiast samochodu, w powietrzu jest mniej spalin. A gdy idą pieszo – dają przykład innym, że troska o środowisko może być też zabawą i zdrowym ruchem.

Jak możesz pomóc już dziś?

• Posadź drzewko w ogródku, szkole albo na osiedlu.
• Jeździj rowerem z rodziną, organizujcie wspólne "zielone wyprawy". 
• Zabieraj śmieci z lasu po spacerze – to też troska o powietrze! 
• Oszczędzaj wodę i prąd – mniejsze zużycie energii to mniej dymu w powietrzu. 

Ochrona atmosfery to dziś jeden z najważniejszych celów cywilizacyjnych. Współczesna gospodarka wciąż opiera się w dużej mierze na spalaniu paliw kopalnych, co powoduje wzrost stężenia dwutlenku węgla i innych gazów cieplarnianych. W efekcie klimat ulega ociepleniu, a ekosystemy – w tym lasy – stają się coraz bardziej podatne na choroby i susze.

Według raportu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zanieczyszczenia powietrza odpowiadają w Polsce za ponad 40 tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie, a także za ogromne straty w rolnictwie i środowisku.

Co możesz zrobić:

• Korzystaj z OZE – instaluj panele fotowoltaiczne, wybieraj "zielone" taryfy energii lub wspieraj wspólnoty energetyczne.
• Wybieraj zrównoważony transport – komunikacja miejska, rower, pociąg lub wspólne przejazdy samochodowe.
• Dbaj o energooszczędność – uszczelniaj okna, wymieniaj stare żarówki i sprzęty na energooszczędne.
• Kupuj lokalnie – krótszy transport to mniej emisji i świeższe produkty.
• Nie spalaj śmieci ani liści – to jedna z najgorszych form zanieczyszczania atmosfery.

Jak dodaje dr inż. Aleksandra Kardaś z Uniwersytetu Warszawskiego:

Nie bez powodu mówi się, że las to płuca Ziemi. Drzewa przetwarzają dwutlenek węgla, filtrują zanieczyszczenia i nawilżają powietrze. To właśnie dzięki nim oddychamy pełną piersią.

Z badań Instytutu Badawczego Leśnictwa wynika, że polskie lasy pochłaniają około 40 milionów ton CO₂ rocznie, a każdy hektar dorosłego lasu produkuje tlen dla nawet 50 osób. To pokazuje, jak potężnym sprzymierzeńcem atmosfery są ekosystemy leśne.

Lasy również chłodzą klimat – zatrzymują wilgoć, zmniejszają efekt miejskiej wyspy ciepła i chronią gleby przed erozją. Ale one także potrzebują naszej pomocy: zanieczyszczenia i zmiany klimatyczne osłabiają ich odporność, czyniąc je bardziej podatnymi na pożary i szkodniki.

Małymi krokami

Superbohaterowie klimatu mogą mieć różne twarze – małego dziecka sadzącego drzewko, dorosłego wybierającego autobus zamiast auta, albo inżyniera, który projektuje turbiny wiatrowe. Każdy gest, który zmniejsza emisje i dba o czyste powietrze, pomaga lasom rosnąć zdrowo i wzmacnia naszą atmosferę. Dbając o nią, chronimy całą przyrodę – i siebie.

---------------------------------------------------------------------------------

Artykuł opublikowany w ramach realizacji zadania „Leśny świat w naszych rękach - konkurs plastyczny oraz emisja artykułów prasowych”. Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach. Zadanie realizowane jest przez Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Stąporków.