Szlakiem Świętokrzyskiej Brygady NSZ

VII rajd szlakiem Świętokrzyskiej Brygady Narodowych Sił Zbrojnych odbył się 9 sierpnia 2025 roku. Trasy wiodły przez powiaty: konecki, włoszczowski, jędrzejowski i kielecki. W finale uczestnicy spotkali się w Lasocinie, miejscowości, gdzie utworzono ten związek taktyczny jakim jest brygada, w tym przypadku Brygada Świętokrzyska Narodowych Sił Zbrojnych

 9 sierpnia, na plac przed starostwem koneckim przybywali rowerzyści, którzy składali akces uczestniczenia w tegorocznej edycji rajdu Szlakiem Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych. Pod pomnikiem bł. ks. Kazimierza Sykulskiego, patrona powiatu, Grzegorz Piec starosta i członek zarządu starostwa zapalili znicze. Na trakt wyruszyło prawie 50 rowerzystów, których poza granice miasta wyprowadził naczelnik radiowóz koneckiej drogówki z jej naczelnikiem kom. Grzegorzem Wąsikiem.

Uczestnicy wyjechali z Końskich, a następnie przez – Brody – Dziebałtów – Sokołów – Zychy – Radoszyce – Grodzisko – Wilczkowice – Mnin dotarli do Lasocina. Obok stawiku pod lasem, gdzie stoi pomnik poświęcony żołnierzom NSZ i twórcom brygady świętokrzyskiej. Tu spotykają się wszystkie grupy, z powiatów koneckiego, kieleckiego, włoszczowskiego i jędrzejowskiego.

Jadąc do Lasocina uczestnicy rajdu odwiedzili miejsca pamięci: Brody – Wincentów z pomnikiem 25 pp Armii Krajowej, cmentarz w Dziebałtowie gdzie pomnik upamiętnia żołnierzy 2 pp. leg AK, Sokołów z miejscem pamięci cc. Leopolda Krizara "Czeremosza", gajówkę w Zychach, gdzie przebywał major Henryk Dobrzański - "Hubal". Tu pod tablicą pamiątkową poświęconą temu właśnie bohaterowi II Wojny Światowej, był czas zadumy i wspomnień o tamtym czasie. Następnie Radoszyce - olbrzymi głaz upamiętnia bitwę o Radoszyce, jaka partyzanci różnych ugrupowań stoczyli 3 – 4 września 1944 roku, w walce z niemieckimi okupantami. Grodzisko obok obelisku, naprzeciw stawu w Antoniowie przypominano historię II bat. 3 pp. leg AK, którym dowodził wówczas por. Antoni Heda - "Szary" i jego zwycięską walkę w czasie pacyfikacji Grodziska, 2 września 1944 roku. Tu zginęli dwa jego strzelcy, Kazimierz Proskurnicki- "Korwin" i Edward Rożnowski - "Zenek". Następnie w Wilczkowicach, przy dębie i obelisku, który poświęcono ppor. Edwardowi Podwysockiemu, zamordowanemu w Katyniu rowerzyści koneccy oddali hołd.

Wszystkie grupy z czterech powiatów spotkały się Lasocinie, pod pomnikiem który zmontowano z wyrwanej z ziemi wielkiej płyty kamiennej z naciekami. Jakby płaczącym kamieniu swoistym symbolu wojennej tragedii. Na niej stoi olbrzymi kamień narzutowy, do którego przymocowano tablicę - "Pamięci dowódców i żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Brygady Świętokrzyskiej powołanej 11 sierpnia 1944 roku w Lasocinie, w 75 rocznicę wydarzeń. Władze powiatu kieleckiego, Stowarzyszenie "Świt."

To w Lasocinie w pałacu Niemojewskich 11 sierpnia 1944 roku powołana została Brygada Świętokrzyska NSZ. Była to jedyna utworzona przez dowództwo Narodowych Sił Zbrojnych koncentracja oddziałów akcji specjalnej NSZ, którą udało się przeprowadzić w 1944 roku. W ogrodach pałacowych skoncentrowano kompanię 204. pp NSZ. Dołączył oddział mjr Antoniego Szackiego ps. "Dąbrowski", "Bohun" w sile 76 ludzi. Przybył także komendant Okręgu V Kieleckiego NSZ mjr NN ps. "Olgierd Mirski". 11 sierpnia na mocy jego rozkazu, w którym powoływał się na rozkaz nowego Komendanta Głównego NSZ gen. Tadeusza Jastrzębskiego ps. "Powała", z tych oddziałów utworzono oficjalnie Brygadę Świętokrzyską NSZ. Brygada była największą formacją zbrojną NSZ. Liczyła w grudniu 1944 roku 822 żołnierzy, a stan osobowy zwiększył się do 1417 ludzi w trakcie marszu na Zachód. Po złożeniu kwiatów, zapaleniu świateł pamięci, oddaniu honorów tym co odeszli na wieczną wartę, rajd został zakończony. Organizatorzy dziękują Compensie i Marianowi Cholewińskiemu z Grodziska za pomoc w realizacji tego przedsięwzięcia.