V Rajd Rowerowy Szlakiem Brygady Świętokrzyskiej NSZ

V rajd szlakiem Świętokrzyskiej Brygady Narodowych Sił Zbrojnych odbył się pod patronatem honorowym Ministra Obrony Narodowej Mariusza Błaszczaka. Rajd wiódł przez powiaty: konecki, włoszczowski, jędrzejowski i kielecki. Wszyscy spotkali się w Lasocinie, miejscu utworzenia Brygady Świętokrzyskiej NSZ.

 12 sierpnia 2023 roku, około godziny 8, na placu przed starostwem zaczęli gromadzić się turyści rowerowi, uczestnicy koneckiego etapu Szlakiem Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych. Pod pomnikiem bł. ks. Kazimierza Sykulskiego, delegacja rowerzystów złożyła kwiaty i zapaliła znicze. W tej jubileuszowej edycji rajdu zgłosiło się rekordowo dużo uczestników, blisko 300 osób, w tym 40 osobowa grupa z powiatu koneckiego.

Z okazji utworzenia Narodowych Sił Zbrojnych, pięć lat temu rajd rowerowy zainicjował Mirosław Gębski, starosta kielecki. Jak co roku, od pierwszej edycji, turyści wyjechali z czterech powiatów: kieleckiego, włoszczowskiego, koneckiego i jędrzejowskiego. Trzy lata temu dołączyła grupa konecka, której trasa wiedzie z Końskich przez – Brody – Dziebałtów – Sokołów – Zychy – Radoszyce – Grodzisko – Mnin z metą w Lasocinie. Tu nad stawkami, na skraju lasu, gdzie stoi pomnik upamiętniający stworzenie NSZ, spotkają się wszystkie grupy.

Po drodze turyści odwiedzili miejsca pamięci: Brody – Wincentów z pomnikiem 25 pp Armii Krajowej, cmentarz w Dziebałtowie z pomnikiem upamiętniającym żołnierzy 2 pp. leg AK, Sokołów z miejscem pamięci cc. Leopolda Krizara "Czeremosza", gajówkę w Zychach, gdzie przebywał major Henryk Dobrzański. Tu pod tablicą pamiątkową poświęcona ostatniemu żołnierzowi II Rzeczpospolitej, był czas zadumy i wspomnień o tamtym czasie. Radoszyce - olbrzymi głaz upamiętnia bitwę z 3 – 4 września 1944 roku, Grodzisko obok obelisku, naprzeciw stawu w Antoniowie przypominano historię II bat. 3 pp. leg AK, którym dowodził wówczas por. Antoni Heda - "Szary" i jego zwycięską walkę w czasie pacyfikacji Grodziska, 2 września 1944 roku. Tu zginęli dwa jego strzelcy, Kazimierz Proskurnicki- "Korwin" i Edward Rożnowski - "Zenek". Następnie w Wilczkowicach, przy dębie i obelisku, który poświęcono ppor. Edwardowi Podwysockiemu, zamordowanemu w Katyniu, rowerzyści oddali hołd.

Po trudach pokonywania trasy przy słonecznej, momentami upalnej pogodzie, wszystkie grupy z czterech powiatów spotkały się Lasocinie. Pod pomnikiem który zmontowano z wyrwanej z ziemi wielkiej płyty kamiennej z naciekami. To swoisty symbol płaczącej skały. Na niej stoi olbrzymi kamień narzutowy, do którego przymocowano tablicę: "Pamięci dowódców i żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych Brygady Świętokrzyskiej powołanej 11 sierpnia 1944 roku w Lasocinie, w 75 rocznicę wydarzeń. Władze powiatu kieleckiego, Stowarzyszenie Świt."

Dodać należy, że w Lasocinie w pałacu Niemojewskich 11 sierpnia 1944 roku powołana została Brygada Świętokrzyska NSZ. Była to jedyna utworzona przez dowództwo Narodowych Sił Zbrojnych koncentracja oddziałów akcji specjalnej NSZ, którą udało się przeprowadzić w 1944 roku. W ogrodach pałacowych skoncentrowano kompanię 204. pp NSZ. Dołączył oddział mjr Antoniego Szackiego ps. "Dąbrowski", "Bohun" w sile 76 ludzi. Przybył także komendant Okręgu V Kieleckiego NSZ mjr NN ps. "Olgierd Mirski". 11 sierpnia na mocy jego rozkazu, w którym powoływał się na rozkaz nowego Komendanta Głównego NSZ gen. Tadeusza Jastrzębskiego ps. "Powała", utworzono oficjalnie z tych oddziałów Brygadę Świętokrzyską NSZ.

MARIAN KLUSEK