W Odrowążu mogiły zakwitły, rozbłysły światłami... [ZDJĘCIA]

W okresie Wszystkich Świętych pamięć kierujemy na groby naszych bliskich, cmentarze, nekropolie, na których spoczywają doczesne szczątki i pamięć o ważnych ludziach.

Kilka dziesiątków lat wstecz na parafialnej, wiejskiej nekropolii w Odrowążu przeważały groby ziemne. Niewielkie mogiłki.

Z biegiem czasu bliscy pogrzebanych ludzi ogradzano betonowymi krawężnikami, nakrywano betonowymi, zdobionymi płytami. Teraz większość grobów, pomników błyszczy się w słońcu i deszczu. Żyjący chcą podkreślić, że ci co od nich odeszli zasługują na wieczną pamięć! A w ten świąteczny dzień mogiły rozkwitają nie tylko chryzantemami, palą się świece.

Odwiedzają bliskich

Cmentarz w Odrowążu jest jest jednym wielkim miejscem pamięci, bowiem tu pochowano ludzi głównie z parafii Odrowąż, która w międzywojennym okresie XX wieku liczyła 33 wsi i prawie 9 tysięcy dusz. Cmentarz grzebalny w Odrowążu, jak i wszystkich parafiach urządzono w drugiej połowie XVIII wieku. Ten wiejski cmentarz dla wszystkich parafian dawnych i obecnych jest ważnym miejscem. Po ostatniej drodze na ziemi spoczęli na zawsze dziadowie, ojcowie i inni członkowie rodzin, którzy różnych przyczyn rozstali się z tym światem. We Wszystkich Świętych ciągną w to miejsce z różnych, często odległych krańców Polski i świata. Zapalą światełko, położą kwiaty.

Wojenne mogiły

Na cmentarzu w Odrowążu, oprócz indywidualnych mogił, jest zbiorowy grób 63 osób z Szałasu. Tu pogrzebano mieszkańców wsi, którą Niemcy spacyfikowali, po przejściu żołnierzy Oddziału Wydzielonego WP. Ludzi wymordowali, a domy puścili z dymem. W zbiorowej mogile przypominającej wiejską drogę, z na skos położonymi płytami z czarnego marmuru, które niejako symbolizują wiejskie chałupy, pochowano szczątki mieszkańców. Obok siebie, spoczywają całe rodziny z dziadkami i wnukami. Nad grobem wznosi się wysoki, biały krzyż otulony tujami. Poniżej stalowy znicz, w którym we Wszystkich Świętych płonie ogień. Obok trzy czarne tablice z wyrytymi - w kolejności alfabetycznej - nazwiskami 63 ludzi pomordowanymi w Szałasie 8 kwietnia 1940 r.

Na głównej tablicy napis: Poległym śmiercią tragiczną z rąk okupanta niemieckiego, mieszkańcom wsi Szałas, spacyfikowanej 8 kwietnia 1940 r. Mieszkańcy gmin Stąporków i Zagnańsk. Cześć ich pamięci.

Prawie po sąsiedzku jest zbiorowa mogiła mieszkańców Pardołowa, którzy polegli w bratobójczym odwecie czasu II wojny. Nieco dalej władze Stąporkowa postawiły symboliczny grób poświęcony bohaterom, którzy życie złożyli na tej ziemi.

MARIAN KLUSEK