GMINA RUDA MALENIECKA. Sława i chwała wraca do Maleńca. Będą atrakcje! [ZDJĘCIA]

Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu został utworzony w 2005 r. jako jednostka organizacyjna Powiatu Koneckiego. Głównym jej celem działalności jest ochrona i promocja przemysłowego dziedzictwa regionu oraz jego wykorzystanie w działalności edukacyjnej, kulturalnej i turystycznej.

Zakład w Maleńcu stanowi unikalny zabytek techniki, a jednocześnie jeden z najstarszych fabryk żelaza, staropolskich ośrodków metalurgicznych.

Pracował bez przerw od 1784 do 1967 r. 21 czerwca 1967 r. został uznany za zabytek techniki i wpisany do Rejestru Zabytków Województwa Kieleckiego. Ochroną prawną objęto dawny układ hydroenergetyczny oraz zabudowania produkcyjne wraz z wyposażeniem.

Ale po uznaniu go zabytkiem, dawny właściciel, Koneckie Zakłady Narzędzi Gospodarczych drzwi i furtki fabryki zatrzasnęły. Kurz pędzony wiatrem unosił się w halach osiadał na maszyny...

Dobry duch czuwa

I tak miała skończyć się historia fabryki, ludzi, z okolicznych wsi - dawnych pracowników. Od 1985 r. zakładem, a właściwie resztkami tego, czego nie zdołali złodzieje wyprowadzić poza fabrykę, zaczęli opiekować się pracownicy naukowi i studenci Politechniki Śląskiej w Katowicach.

Dobrym duchem fabryki, w które halach wciąż czuć było zapach rozgrzanego żelaza, nieformalnym opiekunem była jedna z kobiet rozmiłowana w zakładzie, świętej pamięci Karolina Słowik. 

Głośno, coraz głośniej o Maleńcu

Dyrekcja i pracownicy Zabytkowego Zakładu Hutniczego, w Maleńcu tworzą, odtwarzają różnego rodzaju historyczne przedsięwzięcia. Za ich sprawą coraz głośniej jest w Polsce o Maleńcu i to nie tylko o fabryce żelaznej ale innych przedsięwzięciach. 

Stowarzyszenie "W Dolinie Czarnej" oraz Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu, przy wsparciu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, przygotowali "Atlas staropolskiej architektury przemysłowej". Atlas prezentuje rysunkowe rekonstrukcje obiektów przemysłowych.

Odtworzono XIX-wieczne obiekty i konstrukcje przemysłowe działające niegdyś w Dolinie Czarnej. Nawet takie, które do naszych czasów przetrwały w szczątkowej, śladowej formie. Maleniecka fabryka była jednym z elementów dużego przemysłowego kompleksu. Jednak kompleks nie zachował się do naszych czasów, a jedynie Maleniec przetrwał. Dodać należy, że tych obiektów przemysłowych było 15.

Dwa wieki temu

Na podstawie materiałów źródłowych odnalezionych w różnych archiwach, jak choćby w Archiwum Państwowym w Radomiu, odtworzono wiele obrazów i opisów, które posłużyły do rekonstruowania ich na nowych rysunkach. Obiektom prezentowanym na na rysunkach towarzyszą opisy. By czytający, oglądający atlas mogli sobie przybliżyć, wyobrazić tamte czasy, ówczesny przemysł i jakby tego nie ujmować, nowatorską myśl techniczną wymyślaną przez ówczesnych ludzi.

Należy pochwalić twórców albumu po odważyli się na odtworzenie wielkiego przemysłu żelaznego ziemi koneckiej. Graficzną rekonstrukcję obiektów wykonał Jarosław Sim, natomiast merytorycznie atlas opracował Maciej Chłopek, dyrektor ZZH.

Podpiwek ugasi pragnienie

Jak wiadomo Maleniec, czyli Zakład Hutniczy odwiedzają corocznie z różnych okazji i imprez setki turystów. Może nie każdy, ale większość chciałaby mieć pamiątkę z Maleńca. Niekiedy są to gwoździe produkowane starymi metodami, cięte z blachy. Inny razem jakieś specjały kulinarne przygotowywane przez Koła Gospodyń Wiejskich.

Niebawem ma się pojawić zupełna nowość, oparta i utrzymana w historycznej tradycji osady malenieckiej. Będzie to podpiwek. Zaspokajający pragnienie napój o charakterystyce piwa, lecz nie posiadający alkoholu...

WIĘCEJ W PAPIEROWYM WYDANIU TYGODNIKA

MARIAN KLUSEK