KOŃSKIE. Artefakt z dawnego Annotargu. Znalezisko rewitalizacji

Trwa rewitalizacja rynku w Końskich. Budowlani przekopywali teren, gdzie dawniej stał Annotarg, kompleksu sklepów głównie żydowskich. Znaleźli nietypowy artefakt z XIX wieku.

To szyld jednego ze sklepików dawnego "supermarketu" zachwalający najwygodniejsze i najsolidniejsze powozy. Metalowy, blaszany szyld o wymiarach 50 na 30 centymetrów z napisem: "Szmul Przednówek najwygodniejsze i najsolidniejsze powozy. Końskie, Annotarg, numer 9."

Annotarg był zespołem sklepów, którego wybudowanie zainicjowała Anna hrabina Małachowska. Konstrukcja obiektu przypominała krakowskie sukiennice. Jak czytamy w zachowanych źródłach z 1871 r., w budynku wzniesionym na podstawie czworokąta mieściło się wewnątrz od podwórka 40 kramików, a na zewnątrz dodatkowe 32 sklepy.

Handlarz Szmul

Zachowały się dokumenty wskazujące kto był właścicielem każdego z kramów na przestrzeni kilkudziesięciu lat jednak nie ma żadnych wzmianek o Szmulu Przednówku w polskojęzycznych dokumentach.

Historyk dr Maciej Chłopek informuje, że w dostępnych materiałach znaleźć możemy informacje o kilku Szmulach, którzy faktycznie prowadzili swój sklep w koneckim rynku pod koniec XIX wieku to między innymi: Szmul Chęciński, Szmul Rubinstejn, Szmul Cwejg i Szmul Jurkiewicz.

Biuro warsztatu?

To co szczególnie zastanawia badaczy to towar, którym handlował tajemniczy Szmul Przednówek, czyli powozy. W niewielkich powierzchniowo kramach nie było miejsca na powozy, czy bryczki. Budowla była murowana, czworoboczna, parterowa, kryta gontem, z dwoma bramami i podwórzem, zajmująca powierzchnię około 6.882 łokci kwadratowych; podwórze około 1.980 łokci kwadratowych.

Jak dodaje Maciej Chłopek prawdopodobnie w Annotargu kupiec żydowski nie posiadał magazynu. Mógł tam mieć coś, co nazwalibyśmy teraz biurem obsługi klienta. To niezmiernie ciekawe, że mogły już wtedy istnieć rozwiązania handlowe, które znamy z naszych czasów. Maciej Chłopek informuje, że znalazł źródła w jidysz dotyczące Szmula Przednówka i zlecił ich tłumaczenia.

Część tej zagadki być może zostanie rozwiązana już w niedzielę, 2 stycznia 2022 r. w projekcie "Krew i żelazo", jaki realizuje Radio Kielce.

MAK

Fot. archiwum