Zagłodzili jeńców na śmierć. Pogrzebali w Baryczy

W obozie jenieckim "na budowie" jaki Niemcy zorganizowali dla żołnierzy sowieckich w latach `1941 – 1943, przewinęło się ponad 22 tysiąc ludzi. Z głodu zmarło ponad 15 000 osób. Pogrzebano ich w lesie na Baryczy.


Był to podobóz Stalagu XII C i Stalagu 367 dla jeńców sowieckich i norweskich. Śmierć poniosło 23 000 ludzi. Większość z zamordowanych spoczywa na cmentarzu w lesie Barycz. Cmentarz wojenny w Baryczy jest od Końskich oddalony o.4 km i kilkadziesiąt metrów od trasy W728 Końskie – Nowe Miasto. Wiele lat był mogiłą leśną. Założony, a raczej uporządkowany został w 1960 roku. Prace remontowe przeprowadzono w 1979 roku. Znajduje się na terenie gminy Gowarczów.

Cmentarz

Miejsce masowego pochówku zmarłych w obozie jeńców zajmuje powierzchnię 0,82 ha. Utworzono 84 kwater wypełnionych trawnikiem rozmieszczonych w 12 rzędach, gdzie pochowanych jest 15 064 osób. Po nazwisku znanych jest jedynie 36 pogrzebanych. Centralny punk stanowi granitowy obelisk, na którym jest umieszczona gwiazda. Pochowani są tu przede wszystkim więźniowie - żołnierze Armii Czerwonej pomordowani w latach 1941-1943 w obozie jenieckim "Na budowie" w Końskich. W większości bezimienni.

 

Ekshumowali

Tutaj spoczywają również Rosjanie polegli podczas wyzwalania Końskich oraz pobliskiego Stąporkowa w styczniu 1945 roku. Szczątki ekshumowano po 1950 roku ze wspólnej mogiły, z cmentarza parafialnego w Stąporkowie. Ktoś pisząc ten element historii pochówku czerwonoarmistów niestety nie ustrzegł się błędów.

Mogiła wojenna

Tu się należy wyjaśnienie. W tym czasie, latach czterdziestych XX wieku w Stąporkowie nie było parafii, nie było cmentarza parafialnego. Niemniej od 4 lipca 1930 roku, w Stąporkowie, w budynku należącym do Zakładów Fabrycznych, została utworzona kaplica publiczna, w której sprawowano Msze św. w niedziele i święta. Najbliższy kościół parafialny i cmentarz były w Czarnej. Zatem krasnoarmieców pogrzebano – według frontowych reguł - w prowizorycznej wojennej mogile w lasku, gdzie dziś opodal stoją bloki przy ul.Konopnickiej.

 

W trzech językach

Społeczność Ziemi Koneckiej upamiętniła miejsce zagłodzenia na śmierć jeńców. 7 stycznia 2016 roku na skraju boiska obok ZSP nr 2 "Kanady", tuż przy drodze W728 postawiono tablicę, która podtrzymuje historię tego nieludzkiego wyczynu Niemców. Na niej w trzech językach polskim, rosyjskim i angielskim wyryto ważne dla ludzkości informacje o wymordowaniu ludzi. Dodać trzeba, że czerwonoarmiści dotarli do Końskich 16 stycznia 1945 roku. Niegdyś była to data wyzwolenia miasta.

MARIAN KLUSEK