Historia pod gołym niebem się toczy

Podczas obrad Świętokrzyskiego Przedkongresowego Sejmiku Krajoznawczego omawiano "Możliwości wykorzystania turystycznego zabytków Staropolskiego Okręgu Przemysłowego". Debatowali znawcy problematyki z całego kraju. Sejmik zorganizował Oddział Konecki Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego.


 



Wycieczka, czyli wizja lokalna

Nim wielu gości dotarło na sejmik do Końskich, odwiedzili Muzeum Zagłębia Staropolskiego w Sielpi. Oprowadził ich Bogdan Lipowski, znakomity przewodnik tego zakładu hutniczego. Opowiadał o poszczególnych maszynach, jakie do Sielpi trafiły, choć wcale nie były częścią zakładu. Obserwatorzy nie takie rzeczy widzieli, jednak poddali się urokowi tego miejsca, z historią polskiego przemysłu w arcytrudnych czasach, gdy panowali carscy okupanci. Po obejrzeniu wszystkich zakamarków muzeum mieli wyrobiony pogląd, że Sielpia potrzebuje dużych pieniędzy, by stać się pięknym muzeum przemysłu metalowego. O faktach, planach , pieniądzach i eksponatach mówił później w referacie Krzysztof Obratański, burmistrz Końskich.

Obrady, dyskusje

Sejmik dobywał się w dużej sali Koneckiego Stowarzyszenia Wspierania Przedsiębiorczości. Po bokach ustawiono kolorowe obrazy autorstwa Katarzyny Sorn i malowane kawą pejzaże, zabytki techniki koneckiej, które na papier przeniosła Elżbieta Duda. Brawo za pomysł i realizację. Po obejrzeniu prac wszyscy szli wpisać się do Księgi Pamiątkowej, którą rozporządzał Bogdan Faworski, znany regionalista. Gości powitał Wojciech Pasek. Przypomniał genezę zwoływania sejmików turystycznych. 

  Wyróżnienia 

Zasłużeni dla muzealnictwa PTTK, propagowania ważnych historycznych wartości wielu gości odznaczono honorami: Stowarzyszenie Muzeów na Wolnym Powietrzu w uznaniu zasług położonych na rzecz muzealnictwa ludowego wyróżniło Medalem im. Izydora Gulgowskiego, prof. Franciszka Midurę. Medal wręczyła dr Małgorzata Imiołek. za wieloletnią współpracę oraz nieustanną walkę o utworzenie w Końskich placówki muzealnej z prawdziwego zdarzenia, Medalem Muzeum Regionalnego PTTK w Końskich "Za Pomoc i Współpracę" uhonorowano Marzenę Kądzielę, Mariana Kluska i Janusza Szocińskiego. Medale wręczali Bogdan Faworski i Krzysztof Wiatr. Przewodniczący Komisji Opieki nad Zabytkami Zarządu Głównego PTTK w Warszawie wyróżnił podziękowaniami za wieloletnią pracę na rzecz opieki nad zabytkami na Ziemi Koneckiej: Marzenę Kwietniewską-Cisak, Bogdana Faworskiego, Bolesława Borowieckiego,Teresę Wołodkiewicz. Medale wręczał Andrzej Danowski. Uprawnienia Społecznego Opiekuna Zabytków otrzymali Ada Dębowska, Mirosław Gryglicki i Maciej Sztolcman. Wręczyła Anna Żak Stobiecka, wojewódzki konserwator zabytków.

Referaty o zabytkach

Wielką uwagę uczestników sejmiku zwracały referaty, jakie wygłaszali naukowcy, miłośnicy zabytków, turyści. 

  Prof. Franciszek Midura – Honorowy Przewodniczący Komisji Opieki nad Zabytkami ZG PTTK w Warszawie, mówił o koncepcji Ekomuzeum Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego jako integralnego czynnika ochrony krajobrazu kulturowego i przyrodniczego. 

Ten problem omawiał Krzysztof Obratański. Dodał, że miasto czeka wiele wyrzeczeń, by sprostać muzeum w Sielpi. - Mamy koncepcję zorganizowania żywej placówki, gdzie zwiedzający mogliby popracować np. maszynami prostymi, choćby dźwigniami, które są u podstawy wielkiego przemysłu różnych branż. 

Andrzej Danowski z Centrum Fotografii Krajoznawczej w Łodzi – pokazał na fotografiach- przemianę starych fabryk w przepiękne "zakłady" nowej generacji. 

Zabytki techniki – dziedzictwo niepotrzebne? Daniel Czernek - Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Kielcach – opowiadał o zabytkach przemysłu i techniki jako elementach krajobrazu kulturowego i przyrodniczego. 

Dr Andrzej Rembalski – Wszechnica Świętokrzyska, omawiał imprezy promujące tradycje dawnego przemysłu w województwie świętokrzyskim. 

Dr Stanisław Nowak – Uniwersytet Warszawski , realizował zadanie o turystyce opiece i wypoczynku, roli i miejscu w planach perspektywicznych regionu świętokrzyskiego.

  Dr Maciej Chłopek, Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu, mówił o poszukiwaniu jego nowej funkcji użytkowej.

Wojciech Pasek – Muzeum Regionalne PTTK w Końskich - Działania  na rzecz popularyzacji zabytków techniki na Ziemi Koneckiej. 

O innych dziedzinach muzealnictwa, inicjatywach społeczności lokalnych opowiadali także Paweł Kołodziejski, Włodzimierz Szczałuba.

Zakończenie

Na zakończenie sejmikowania w Końskich specjalne medale w kształcie Koła Wodnego z Muzeum w Sielpi otrzymali wspierający organizacyjnie kulturę zaklętą w żelazie, czyli Świętokrzyski Sejmik Krajoznawczy. Brawa należą się organizatorom, za to ważne przedsięwzięcie, które przez cały sejmik funkcjonowało jak nowa, a nie muzealna, choć doskonale nasmarowana maszyna.

Goście honorowi

Patronat honorowy nas sejmikiem objęli: Jerzy Kapłon, prezes ZG PTTK, Anna Żak-Stobiecka, świętokrzyski wojewódzki konserwator zabytków, Krzysztof Obratański, burmistrz Końskich. Gościnnie wystąpili Tadeusz Sikora -o inspektor w Departamencie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego w Kielcach, Krzysztof Stachera- Wydziału Polityki Społecznej i Oświaty Starostwa Powiatowego w Końskich. Goście honorowi to: Franciszek Midura, były zastępca Generalnego Konserwatora Zabytków, członek Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków w Paryżu, Andrzej Gordon Kanclerz Kręgu Seniorów Członków Honorowych PTTK, dr Andrzej Rembalski, przew. kolegium instruktorów PTTK świętokrzyskiego, Jerzy Pabian,Kazimierz Micorek, Włodzimierz Szafiński, prezes O/PTTK w Żarnowie. Ponadto Jarosław Dąbrowski, Andrzej Danowski, Andrzej Wąsikowski, dr Małgorzata Imiołek z zarządu Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu, dyrektorzy muzeów na wolnym powietrzu z różnych regionów Polski: Barbara Cichecka, Barbara Stanek, dr Maciej Chłopek, dyr. Zabytkowego Zakładu Hutniczego w Maleńcu, Paweł Kołodziejski, Jerzy Kowalski, Wanda Szpilewska, Ryszard Wilk i wielu wielu innych znaczących w muzealnictwie polskim specjalistów. Gości było tak wielu, że z trudem mieścili się w obszernej sali KSWP.

Organizatorami Świętokrzyskiego Sejmiku Krajoznawczego byli: Komisja Opieki nad Zabytkami Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego oraz Muzeum Regionalne i Komisja Opieki nad Zabytkami koneckiego oddziału PTTK.     

 MARIAN KLUSEK