Komisja Opieki nad Zabytkami. Co zrobiła, co zrobi?

Komisja Opieki nad Zabytkami działająca przy Oddziale PTTK w Końskich, to jedyna taka komisja istniejąca w naszym województwie. Skupia ludzi połączonych ideą ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków, tradycji i przestrzeni historycznej. Efekty działalności komisji widać w różnych miejscach Końskich i powiatu.

Na początek na koneckim cmentarzu, gdzie z inicjatywy jej członków są odnawiane nagrobki posiadające wartości artystyczne lub historyczne

 Odnowione zabytki

 Jak informowaliśmy, przy wejściu na cmentarz od strony kościoła św. Anny zwraca uwagę odnowiony, piękny nagrobek Natalii Królikowskiej oraz monumentalny nagrobek Antoniego Putowskiego z figurą Chrystusa dźwigającego krzyż. Odnowiono nagrobek matki błogosławionego księdza Kazimierza Sykulskiego – patrona powiatu, groby powstańców styczniowych, zachowany w całości żeliwny nagrobek  rodziny Hodnikiewiczów, wraz z ogrodzeniem, nawiązujący do bogatych tradycji odlewnictwa na Ziemi Koneckiej. Do tej pory odnowiono 16 nagrobków. Inne czekają w kolejce do przywrócenia danego wyglądu, rozbudzenia historii o ludziach, którzy w tych miejscach spoczywają.

 Chronić od zacierania przez czas

Prace rewitalizacyjne zabytków cmentarza parafialnego w Końskich, komisja prowadzi z datków ofiarowanych przez społeczeństwo, zbieranych podczas corocznych kwest organizowanych wspólnie z Oddziałem PTTK. Komisja dokonała inwentaryzacji obiektów zabytkowych i w porozumieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków ustaliła wykaz takich obiektów, wraz z krótką ich charakterystyką, który stał się podstawą Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta i Gminy Końskie, co zapewnia prawną ich ochronę. Komisja zadbała o oznakowanie, opracowanie tekstów tablic opisowych umieszczonych przy cmentarzach: cholerycznym i ewangelicznym oraz ronda im. Jana Małachowskiego. Ponadto tablicę opisową umieszczono przy obiekcie absolutnie unikatowym – kamieniu granicznym z XVIII w. w Bedlnie, poświadczającym zakończenie sporu właścicieli ziemskich i wytyczenie ich dóbr.

 Imię Małachowskich

Staraniem komisji park ten otrzymał imię Małachowskich, bowiem sam park, jak i wszystkie budowle z nim związane to dzieło Małachowskich. Także staraniem komisji i oddziału PTTK jedno z ważnych rond miejskich otrzymało imię kanclerza wielkiego koronnego Jana Małachowskiego, który wyjednał królewski przywilej nadający Końskim prawa miejskie w 1748 roku. Komisja postulowała u władz różnego szczebla w sprawie m.in.: ciekawej architektonicznie Glorietty z XVIII wieku.

 Polski Arystyd

Komisja i oddział PTTK starają się o uhonorowanie zasłużonego w historii Polski marszałka Sejmu Wielkiego Stanisława Małachowskiego – współtwórcy Konstytucji 3 Maja, konecczanina. Być może należy wybudować pomnika lub jedynie popiersie. Jak niesie historia tamtego i późniejszych wieków, Stanisław to człowiek, który nadal stanowi wzorzec patriotyzmu, obywatelskości, szlachetności i sprawiedliwości, zwanego stąd polskim Arystydem, co znaczy sprawiedliwy sędzia. Bo gdy... najsprawiedliwszych z Arystydów przyjdzie konotować wyroki, upewniam, że go pióra pisarza sądowego ani burzliwy wiatr południowy, ani łagodne pasaty na manowce od sprawiedliwości świętej nie uniosą. (MatDiar

I, 144.)

Będzie muzeum !

Lata starań komisji oddziału PTTK o pozyskanie lokum dla zbiorów Muzeum Regionalnego PTTK lub utworzenia samorządowego Muzeum Ziemi Koneckiej szczęśliwie się finalizują. Trwa remont dawnych stajni pałacowych z przeznaczeniem na ten cel. Komisja wspierała Muzeum Regionalne PTTK w organizacji sesji i konferencji naukowych. Były to m.in.: sesja muzealna, poświęcona bohaterowi dwojga narodów – Tadeuszowi Kościuszce, konferencja naukowa o Stanisławie Małachowskim, konferencja naukowa poświęcona kanclerzowi wielkiemu koronnemu Janowi Małachowskiemu, poprzedzający VII Kongres Krajoznawstwa Polskiego ogólnopolski sejmik dotyczący możliwości wykorzystania potencjału unikatowych na skalę światową zabytków przemysłowych na Ziemi Koneckiej w Sielpi, Starej Kuźnicy i Maleńcu.

Komisja spotkała się  ostatnio by podsumować swoją działalność.  Aktualny skład Zarządu Komisji: przewodnicząca – Marzenna Kwietniewska–Cisak, wiceprzewodniczący – Wojciech Pasek, skarbnik – Ada Dębowska, sekretarz – Stanisław Cisak, członek Zarządu – Grzegorz Węgrecki.

MARIAN KLUSEK