Poczet Zasłużonych dla Ziemi Koneckiej. Maria Arczyńska

Rozpoczynamy publikację biogramów z ważnej książki wydanej przez Arslibris, wydawnictwo działające przy Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy Końskie. Dziś Maria Arczyńska.

W 2018 r. ukazała się praca pt.  "100 postaci na 100-lecie Niepodległej. Poczet zasłużonych dla Ziemi Koneckiej". Książka  prezentuje zbiór ważnych informacji na temat wybitnych postaci zasłużonych dla regionu koneckiego, zwłaszcza dla rozwoju oświaty, gospodarki, medycyny, kultury, sportu i turystyki na Ziemi Koneckiej. Przybliża sylwetki walczących o wolność i niepodległość. Zawiera doskonały materiał poznawczy i ma walor edukacyjny. Wydawcą obszernego tomu jest Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Końskie im. Cezarego Chlebowskiego.  Koordynatorem prac organizacyjnych był  Dariusz Kowalczyk. Zespół redakcyjny, który  pracował nad doborem osób zasługujących na umieszczenie w poczcie, to:  Marian Jankowski, dr Marek Jedynak, Jolanta Milczarek, Jan Nowak, Wojciech Pasek, Marian Wikiera oraz Krzysztof Woźniak. Na liście autorów zamieszczonej w książce widniej aż 45 nazwisk. 

Prace nad aktualizacją i uzupełnieniami książki będą kontynuowane  w formie kolejnych tomów nazwanych na roboczo Koneckim Słownikiem Biograficznym - zapowiedziała dyrekcja biblioteki. 

Dariusz Kowalczyk, dyrektor biblioteki i wydawnictwa, doceniając nasze łamy, jako doskonałe miejsce propagowania wiedzy o mieście i okolicy, oraz historii i dniu dzisiejszym Końskich, podjął współpracę z Tygodnikiem Koneckim i portalem Konecki24.pl. Razem upowszechnimy dorobek wielu naszych rodaków i osób, które oddały naszemu regionowi swoje życie i pracę. 

J.B.

Maria Arczyńska (1923 - 2008)

Urodziła się 21 lipca 1923 r. w Sosnowcu. Ojciec - Antoni Malik był inżynierem-mechanikiem, pracował w Stanach Zjednoczonych. Do kraju wrócił w 1914 r. W czasie I wojny światowej trafił do niewoli rosyjskiej, skąd wrócił w 1919 r. .

Był uczestnikiem III Powstania Śląskiego. Pracował m.in. w Radomiu i w Kielcach przy projektowaniu i wykonywaniu systemów wodociągowo-kanalizacyjnych. Matka - Teodozja z d. Dłużniewska, była dyplomowaną pielęgniarką i pracowała w służbie zdrowia.

W kampanii wrześniowej Maria brała udział jako harcerka - sanitariuszka. W 1942 r. złożyła przysięgę wojskową w ramach Związku Walki Zbrojnej, następnie  w Armii Krajowej pełniła funkcję łączniczki i sanitariuszki. Maturę zdała na tajnych kompletach w 1943 r. w Kielcach. 

W 1944 r. rozpoczęła studia medyczne na działającym w podziemiu Uniwersytecie Ziem Zachodnich w Kielcach, które kontynuowała na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu w Poznaniu (późniejszej Akademii Medycznej), uzyskując dyplom lekarza w 1950 r. W 1955 r. uzyskała I stopień specjalizacji z zakresu pediatrii, II stopień - w 1967 r.

W 1951 r. rozpoczęła pracę jako lekarz w Szpitalu Powiatowym w Końskich,  w którym pracowała przez 48 lat, do chwili przejścia na emeryturę. W momencie rozpoczynania pracy była jednym z pięciu lekarzy zatrudnionych w szpitalu w Końskich. Stworzyła od podstaw lecznictwo dziecięce i noworodkowe na terenie Końskich. Była ordynatorem Oddziału Dziecięcego i Noworodkowego. Równolegle przez cały ten czas pracowała jako lekarz w Poradni Dziecięcej w Końskich oraz prowadziła Stację Opieki nad Matką i Dzieckiem.

Organizowała od początku medycynę szkolną na terenie miasta i w szkołach powiatu koneckiego. W 1961 r. została powołana przez Wojewódzki Wydział Opieki Społecznej w Kielcach na stanowisko Inspektora ds. pediatrii w Poradni Dziecięcej w Końskich.

Jesienią 1980 r. wstąpiła do NSZZ "Solidarność". Bezpartyjna. W 1989 r. była współtwórcą Komitetu Obywatelskiego, a także współzałożycielem Klubu Inteligencji Katolickiej w Końskich.

W latach 1990 - 1994 była radną Rady Miasta Końskie, pełniła funkcję przewodniczącej Komisji Ochrony Zdrowia, Polityki Społecznej i Ochrony Środowiska; była również przedstawicielką Gminy Końskie w Sejmiku Województwa Kieleckiego.

Była żoną Jerzego Arczyńskiego (1921 - 1982). Mieli trzech synów: Wojciech (ur. 1947 r.), Maciej (ur. 1952 r. – zm. 17.04.2002 w Końskich, spoczywa  na cmentarzu parafialnym w Końskich), Zbigniew (ur. 1954 r. – zm. 28.12.2017 r. w Warszawie, spoczywa na cmentarzu w Warszawie).

Maria Arczyńska zmarła 19 lipca 2008 r. w Kielcach. Pochowana jest na cmentarzu parafialnym w Końskich. 

Przyznane odznaczenia i wyróżnienia: Złoty Krzyż Zasługi, Odznaka Zasłużony dla Kielecczyzny

Źródła:

Maria Arczyńska. Nota biograficzna, oprac. syn Wojciech Arczyński (październik 2018), rps w archiwum BPMiG Końskie.

Odeszli, zostali w naszej pamięci, [w:] echodnia.eu, źródło: https://echodnia.eu/swietokrzyskie/odeszli-zostali-w-naszej-pamieci/ar/8466676

Oprac. Mariola Nowak