W Odrowążu, gdzie obdarte wąsy na strzale zatknięto [ZDJĘCIA]

Ołtarz główny kościoła pw. Świętej Katarzyny i Świętego Jacka w Odrowążu (gmina Stąporków) przechodzi renowację. Kolumny, rzeźby św. Barbary i Katarzyny, oraz aniołów, jakie stoją na szczycie, pokryte zostaną 24-karatowym złotem. Renowacji poddany zostanie prospekt muzyczny organów.

Wspomniane prace są kolejnym etapem konserwacji zabytkowych elementów w kościele pw. Świętej Katarzyny i Świętego Jacka.

Pisaliśmy o Odrowążu, dawnym mieście, które swoje prawa utraciło w 1869 roku po Powstaniu Styczniowym, jego zabytkach, elementach architektury, ludziach tu żyjących, stykających się z różnych problemami jakie z tym dawnym miastem się wiążą. Ale nie sposób pomijać, nie odnosić się do kolejnych wydarzeń, które sławią osadę z "obdartymi wąsami na grocie strzały". Bo właśnie według legendy, tak objaśniany jest herb rodu Odrowążów, że podczas bitwy z Tatarami, rycerz Lechitów stracił w zgiełku walki miecz. Bronił się gołymi rękami. Napierającego Tatara zatrzymał, urwał mu z twarzy wąsy i zatknął na znalezionej strzale. A może było nieco inaczej? Niemniej ryt na pieczęci Odrowążów prezentuje nieco stylizowany rysunek wspomnianej opowieści.

Piękniejący zabytek

Najpiękniejszym zabytkiem Odrowąża jest kościół z XVI wieku pw. św. Jacka i św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Obraz świętego Jacka, patrona parafii i bohatera wielu opowiadań, legend, słynął z cudów – co zapisano na rewersie ołtarza. Prawdopodobnie fundatorem kościoła w Odrowążu był św. Jacek, który podczas swoich apostolskich wędrówek nawiedził Odrowąż i w miejscu, gdzie dziś stoi kościół zatknął krzyż misyjny. Murowany kościół miał tu stanąć z inicjatywy Jacka Odrowąża, który żył w latach 1183 – 1257. - Po raz pierwszy w dokumentach z lat 1222 i 1223 wymieniany jako Stari Odrouus oraz Senex Odrouaz. W roku 1382 za 450 grzywien srebrnych groszy praskich Odrowąż kupuje Piotr Kmita z Wiśnicza, ale po kilkunastu latach sprzedaje Mikołajowi Kurowskiemu, biskupowi włocławskiemu - zaznaczył ks. Jan Wiśniewski w "Dekanacie Koneckim".

Na prawach miejskich

W 1399 roku król Władysław Jagiełło, zezwolił na lokację miasta na Prawie Średzkim, które było konserwatywną odmianą prawa magdeburskiego stosowanego od XIII wieku, w Środzie Śląskiej. Władzę w mieście sprawował sołtys lub dziedziczny wójt z ławnikami. Miasto posiadało ograniczoną autonomię i sądownictwo - utrzymuje "Słownik pojęć". Ponowna próba uczynienia osady miastem odbyła się w roku 1611. Król Zygmunt III wydał stosowny dokument. 

Z biegiem wieków Odrowąż posiadały rodziny: Szembeków, Tarłów, Świderskich, Dembińskich, Poniatowskich, Wielhorskich, Giedrojciów. Prawa miejskie odebrano Odrowążowi w roku 1869 po Powstaniu Styczniowym. 

Obrazy świętych 

W latach 1659-1670 przystąpiono do odbudowy i rozbudowy kościoła. Na szczególną uwagę zasługuje obraz z 1540 roku namalowany przez nieznanego – zda się stwierdzić proroczego - artystę, który odnowiono w 1960 roku, przedstawiający objawienie się Matki Bożej św. Jackowi, z napisem: "Raduj się mój synu Jacku gdyż prośby twoje miłe są mojemu synowi, o cokolwiek zechcesz prosić, prze zemnie otrzymasz od niego".  Na obrazie klęczy przed Matką Bożą z dzieciątkiem. Nad głową Jacek ma aureolę świętego, chociaż dopiero pod koniec XVI wieku świętości się doczekał....

WIĘCEJ W PAPIEROWYM WYDANIU TYGODNIKA

MARIAN KLUSEK